MAKEDONAY’DA TÜRK OSMANLI ESERLERİ
Konumu itibariyle Osmanlı imparatorluğu için oldukça önemli olan Makedonya’da neredeyse hiçbir yerde karşılaşamayacağınız kadar tarihi eserlere rastlamanız mümkündür. Roma imparatorluğu dâhil pek çok hükümdarlığın burada yaşaması konum itibariyle oldukça önem sahibi topraklar olduğunu gözler önüne sermektedir. Makedonya gibi değerli bir yerde eğitim veren üniversitelerden birinde okumak için karar verdiğinizde boş zamanlarınızı böyle eşsiz eserleri gezerek geçirmenizi tavsiye ederiz. Temizliğe önem veren Osmanlı burada büyük hamamlar da yaptırmıştır. IV. Murat hamamı bunların birine örnek olarak gösterilebilir.
Muradiye Camiine vakfedilmek için yapılan bu hamam, görülmeye değer yapısı ve mermerden desenleriyle göz kamaştırmaktadır. Erkek ve kadınlar için farklı bölümlere sahip olan bu tarihi mekân, 85X85 metre boyutlarında erkekler için hazırlanmış ahşap soyunma yeri bulunmaktadır. Çift kubbeli soğukluk bölgesi ile birlikte 85X85 haç görünümündeki yıkanma yerine doğru gitmektedir. Ayrıca yıkanma alanında her köşede 3X3 metre boyutlarında halvet alanı bulunmaktadır. Bir diğer tarihi hamam ise tabi ki Yeni hamam diye adlandırılan yerdir. Hüsrev Kethüda adında Vezir Sokullu Mehmet Paşa’nın vekilliğini yapan şahsa ait olduğu iddia edilmektedir. Ama adı geçen kâhya sadece hamamı restore ettirmiştir. Yani aslında burası Sultan İkinci Beyazıd’ın yaptırdığı bir hamamdır. Şuan hala özel kültüre destek amaçlı işletilmekte olup, 1979 yıllarında çatısı onarılmıştır.
Çifte hamam olarak adlandırılan bir diğer hamam ise tarihi Davut Paşa hamamıdır. Başkent Üsküp’te yer alan bu hamam Taş köprü yakınlarında bulunmaktadır. Sadrazam Davut Paşa tarafından yaptırılmıştır. Davut Paşa sadrazamlığı II. Beyazıt döneminde yapmıştır.
Çifte hamam, İsa Bey hamamı ile birlikte sanat galerisi olarak kullanılarak tarihi eserlerin korunması amaçlanmıştır. Yahudi hamamı olarak bilinen hamamın gerçek ismi ise Halil Ağa hamamıdır. 17. Yüzyılda seyislik yapan Halil Ağa adıyla anılsa da Hamza Bey vakfına bırakılması ve 15. Yüzyılın yarısını temsil etmesi ile pek bağdaşmamaktadır. 1902 yılından bu yana elde edilen sağlam bilgilere göre hamam sahibi Çavuşzade Ahmet Reşit olarak göze çarpmaktadır. Tabi eser olarak sadece hamamlar değil köprüler de göze çarpmaktadır. Bunlardan en önemlisi Üsküp şehrinde yer alan Vardar nehri üzerindeki Vardar Taş Köprüdür. Bu tarihi köprü Eski çarşı ile Makedonya meydanını birbirine bağlar. Aslında Osmanlı’dan da eski bir tarihi bulunmaktadır fakat imparatorluk döneminde taş çit ve gözetleme kuleleri ile süslendirilmiştir.
Fatih Sultan Mehmet köprüsü olarak da bilinmektedir. Peki, Osmanlı gibi şanlı bir hükümdarlık burada yaşar da camii yaptırmaz mı dersiniz? Üsküp camileri olarak adlandırılan Sultan Murat II, İshak Bey camii, Alaca camii, İsa Bey camii, Burmalı camii gibi onlarca camii inşa edilmiştir. Bunların yanında Mustafa Paşa Camii, Pirlepe camii gibi camiler de eskiden şimdiye kadar İslam dinine yardımcı olmuştur. Son halife olan Osmanlı İslam dinine verdiği önemden dolayı Müslümanlığı temsil eden birçok eser icra etmiştir. Makedonya toprakları şuanda sahip olduğu barışçıl ve hoşgörü yaklaşımını buradan almaktadır.
Üniversite okumak için bu ülkenin topraklarına ayak bastığınızda bunu daha iyi anlayacaksınız. Osmanlı’dan miras kalan sadece köprüler, hamamlar, kaleler, surlar, camiler değildir. Tabi ki örf adet ve yemek kültürünü de oldukça benimsetmişlerdir. Bu bölgede geçmişteki geleneklerden kalma birçok örf ve âdete rast gelmeniz olasıdır. Bunun yanı sıra misafiri olduğunuz her evde veya yemek yemek için girdiğiniz her restoranda Türk kültürü yemek çeşitleri ile karşılaşabilirsiniz. Geleneksel çorbalar, dolmalar, tandırda yapılan et yemekleri, börekler ve daha neler neler.
Makedonya Cumhuriyeti tam anlamıyla deli dolu yaşanabilecek bir ülkedir. Hem de her şehri için geçerli olan bir şeydir. Doğa güzellikleri, eski tarihlerden kalan miraslar, farklı kültürden insanların bir arada barış içinde yaşamaları sizi cezp edecektir. Bulunduğu harika coğrafi konumlar itibariyle, mevsimlerinin güzel geçmesi nedeniyle ve tabi ki içinden geçen nehirlerden dolayı birçok hükümdarlık burada yaşamlarını sürdürmüştür. Bu da çok eskiden bu yana farklı kültürlerin bir arada yaşamasına zemin hazırlamıştır. Makedonya’ya gelmek için bir bahaneniz olsun istiyorsanız tarihi eserleri ve kaynaşmış kültürleri yerinde görme isteği sizin için yeterli olacaktır. Burada üniversite okuyan binlerce öğrenci de bu durumdan oldukça memnundur.
Sırpların, Türklerin, Makedonların, Arnavutların kardeşçe yaşadığı çok ender ve kıymetli topraklardan biridir. Boş vakitlerinizde Türk ve Osmanlı mutfaklarının sergilendiği lokantalarda memleket hasreti giderebilirsiniz veya derslerden vakit buldukça arkadaşlarınızla toplanarak kıymetli tarihi eserleri gezin. Onlar hakkında bilgiler edinerek tarihi yeniden canlandırın gözünüzde.
Miraslardan en kıymetlileri olan hamamlarda yıkanın. Müzeye çevrilmiş alanları görün. Bu bölgede o kadar ihtişamlı alanlar vardır ki sıkılmanız neredeyse imkânsızdır. Dünyanın en barışçıl ve sıcakkanlı insanlarının bir araya geldiği ender yerlerden biridir Makedonya. Bu nedenle de oldukça merak edilir. Huzur ve barış içinde yaşamayı sevenler mutlaka gelirler ve bölgenin o muhteşem atmosferini yaşamak isterler.
Gelenler bir daha terk etmek istemezcesine her bölgeyi karış karış gezerek, gezdikleri yerler hakkında da detaylı bilgilere ulaşmak isterler. Hal böyle iken, bu topraklarda neden üniversite okunmasın ki. Böylelikle, kayıt yaptıranlar hem eğitim görmüş hem de kültür miraslarını vakit buldukça tatmış olur.
Yeni insanlar, yeni coğrafi alanlar ve tabi ki yeni kültürlere sahip olan diller tanımak herkesin mutlaka yaşaması gereken bir etkinliktir. Bizans’tan Roma’ya, Sırplardan Osmanlılara kadar hüküm sürmüş milletler yok olurken arkalarında inanılması güç derecede muhteşem miraslar bırakmışlardır. Bu miraslar sayesinde Makedonya dünya çapında çok farklı bir öneme sahiptir. Çünkü bu bölgede her tarihi esere fazlasıyla sahip çıkılmıştır.
